حدود ۱۵ سال از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی سرویس مدارس می‌گذرد و امروزه همه با اتفاق‌نظر اعتقاد به عدم اجرای صحیح و مطلوب آن دارند، آیین‌نامه‌ای که مسئولیت جابه‌جایی دانش‌آموزان و سرویس مدارس را بر عهده شهرداری گذاشته است ولی به نظر می‌رسد سازوکار لازم در آن برای اجرای قدرتمند و نقش بی‌بدیل تاکسی‌های شهری در آن به‌درستی پیش‌بینی‌نشده است.

این آیین‌نامه و اصل سرویس مدارس توسط تاکسیرانی شهرداری‌ها در این مدت همواره به‌صورت کج دار و مریز دنبال شده است، ولی طی ۲ سال گذشته و با شیوع بیماری همه‌گیر کرونا و تعطیلی مدارس و سایر مراکز آموزشی بیش از گذشته به اغماء رفته و افزایش نرخ‌ها با هزینه‌های مترتب با حمل‌ونقل دانش‌آموزی همخوانی اصولی ندارد.

به باور کارشناسان، یکی از اشکالات اساسی در خصوص سرویس مدارس در شهر قم این است که نرخ سالانه آن طی دوره‌های مختلف ثابت و یا با شیب بسیار ملایمی افزایش‌یافته است، به‌نحوی‌که در شرایط کنونی هیچ‌گونه جذابیت و انگیزه‌ای در بین تاکسیرانان جهت فعالیت در آن باقی نگذاشته و امکان افزایش به‌یک‌باره و جبران گذشته نیز به‌صورت دفعی در شرایط حاکم بر معیشت و اقتصاد خانوارها شایسته و منطقی نیست.

بی‌میلی رانندگان به علت پایین بودن نرخ‌های مصوب

بر مبنای مصوبه امسال شورای شهر قم، نرخ سرویس مدرسه برای هر دانش‌آموز ۲۵۰ هزار تومان در ماه در نظر گرفته‌شده است؛ به‌عبارت‌دیگر هر راننده تاکسی به ازای ۲۲ روز فعالیت در سرویس مدرسه و انتقال ۴ دانش‌آموز به مدرسه در نوبت صبح و بازگرداندن آن‌ها بعد از تعطیلی مدرسه، یک‌میلیون تومان دریافت می‌کند که این نرخ با بی‌میلی تاکسیرانان همراه شده است.

به باوری دیگر، سرویس مدارس در محدوده زمانی از روز قرار دارد که پیک مسافر در شهر است و اگر تاکسیرانان بجای جابه‌جایی دانش‌آموزان در شهر مسافرکشی عادی کنند، بسیار بیشتر از یک‌میلیون تومان حاصل از سرویس مدرسه را می‌توانند داشته باشند.

فیلتر و شرایطی که در این آیین‌نامه برای سرویس مدارس در نظر گرفته‌شده نیز سبب شده تا مدیران مدرسه و اولیا به سمت استفاده از سرویس‌های آزاد باشند، چراکه از طرفی هیچ استعلامی نسبت به اهلیت سنجی افراد صلاحیت‌دار مانند تأییدیه سوءپیشینه، مواد مخدر، تأهل، مدل خودرو، معاینه فنی، بیمه، گواهینامه و غیره صورت نمی‌گیرد و از طرفی این سرویس‌ها با عدم رعایت ظرفیت استاندارد سرویس، درآمد بیشتری را به بهای به خطر انداختن سلامتی دانش‌آموزان به دست می‌آورند.

راه‌هایی برای رهایی از مشکل کمبود سرویس مدارس در قم

در شرایط کنونی که امکان افزایش نرخ سرویس مدارس دست‌کم برای سال تحصیلی جاری وجود ندارد به نظر می‌رسد شهرداری قم می‌تواند با اجرای سازوکارهایی مانند استفاده از ظرفیت تاکسی‌های اینترنتی، رایگان گازسوز نمودن خودروهای بنزینی، رایگان کردن صدور مجوزات و اماکن و سوءپیشینه، رایزنی جهت گرفتن سهمیه سوخت ویژه و استفاده از ظرفیت اولیا و کادر مدارس به نحوی ضمن ایجاد انگیزه در بین رانندگان، مانع از فعالیت افراد فاقد صلاحیت در این حوزه شود.

طبق برخی برآوردهای انجام‌شده، قم در سال تحصیلی کنونی حداقل به ۶ هزار سرویس مدرسه نیاز دارد و دراین‌بین شورای ترافیک استان طرحی را در دست بررسی دارد که بر اساس آن شروع فعالیت مدارس نیم ساعت زودتر یعنی از ساعت ۷ صبح آغاز شود تا والدین بتوانند دانش‌آموزان خود را بدون نیاز به سرویس مدارس با خودروی شخصی به مدرسه برسانند. به باور این افراد با اجرایی شدن این طرح ۵۰ درصد از نیاز کنونی شهر به سرویس مدارس برطرف می‌شود.