وضعیت تخصیص آب به استان قم

مهندس مهدی نظرزاده با اشاره به طرح تخصیص ۱۴۴ میلیون متر مکعبی آب از سر شاخه‌های دز به استان قم گفت:

• از این میزان، ۴۱ میلیون متر مکعب برای صنعت، ۱۰ میلیون متر مکعب برای دیگر مصارف صنعتی و ۱۱۳ میلیون متر مکعب برای شرب در نظر گرفته شده است.
• تاکنون فقط ۱۰۳ میلیون متر مکعب از این سهمیه محقق شده و همچنان منابع شور زیرزمینی برای جبران کمبودها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• دبی فعلی ورودی آب به سمت تونل قم، ۲۳ میلیون متر مکعب است؛ مابقی به سمت سد دز هدایت می‌شود.
• پیش‌بینی شده با برنامه‌ریزی جدید، در آینده کل ۱۴۳ میلیون متر مکعب سهم قم محقق شود.

🔷 کیفیت آب مناطق مختلف قم

• بهترین کیفیت آب شرب در پردیسان و شهرک قدس گزارش شده است.
• در مناطق پایین‌دست و مرکز شهر، آب با EC (شوری) بالا بین ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ میکروموس از منابع علی‌آباد و چاه‌های درون‌شهری تأمین می‌شود که با کلرزنی اصلاح می‌شود.

🔷 فاضلاب؛ چالشی جدی در قم

• تنها ۴۶ درصد از شهر قم تحت پوشش شبکه فاضلاب است؛ در حالی‌که میانگین کشور ۵۶ درصد و کلان‌شهرها ۷۵ درصد است.
• مناطق دارای اولویت اجرای شبکه فاضلاب:
  • منطقه انسجام به دلیل تراکم بالای آپارتمانی و نبود امکان حفر چاه جدید
  • بلوار غدیر و منطقه ۴ به‌ویژه برج‌های بیست‌طبقه اطراف آن
• مناطق ۲، ۳ و ۶ با رهاسازی فاضلاب در انهار شهرداری مواجه‌اند که معضلات زیست‌محیطی ایجاد کرده است.
• ۲۴۰ کیلومتر شبکه فرسوده فاضلاب در سطح شهر وجود دارد که بار زیادی بر دوش شرکت آبفا گذاشته است.
• منطقه ۱ و ۴ کمترین بهره‌مندی از شبکه فاضلاب را دارند.

🔷 پساب؛ ظرفیتی بلااستفاده برای صنعت

• قم سالانه ۳۹ میلیون متر مکعب پساب تولید می‌کند.
  • از این مقدار، ۴.۵ میلیون متر مکعب به شهرداری و ۱.۵ میلیون متر مکعب به منابع طبیعی اختصاص یافته است.
  • قراردادی برای استفاده صنایع سلفچگان و نیزار از این پساب بسته شده اما تاکنون استفاده‌ای از سوی صنعت صورت نگرفته است.
• دانشگاه قم و مؤسسه باقرالعلوم(ع) برای آبیاری فضای سبز از پساب استفاده می‌کنند.
• کل پتانسیل مصرف پساب در استان ۴۵ میلیون متر مکعب است.
• نیاز شهرداری برای آبیاری فضای سبز ۲۱ میلیون متر مکعب است که بخشی از آن از منابع آبی استان تأمین می‌شود.

🔷 آمار مصرف، بدهی و درآمد آب

• در بخش شهری:
  • ۴۷ درصد درآمد شرکت آبفا از مشترکین خانگی و ۵۳ درصد از غیرخانگی تأمین می‌شود.
  • ۱۲ درصد مشترکین کم‌مصرف (زیر ۵ درصد الگو)
  • ۴۱ درصد در محدوده الگو
  • ۴۰ درصد بین الگو تا دو برابر الگو
  • ۸ درصد بیش از دو برابر الگو مصرف دارند
• با این حال، هیچ‌کس قیمت واقعی آب را نمی‌پردازد.
• میزان بدهی مردم قم به آبفا در بخش خانگی، ۴۵۸ میلیارد ریال است.
• مدارس و حوزه‌های علمیه تا سقف الگوی مصرف، آب رایگان دریافت می‌کنند و در صورت مصرف مازاد، مشمول پرداخت بهای آزاد می‌شوند.

🔷 هزینه واقعی آب و قیمت دریافتی

• هزینه بهای تمام‌شده آب در قم حدود ۹۹ درصد بالاتر از قیمت فروش فعلی است و در حال حاضر بخش زیادی از آن توسط مردم پرداخت نمی‌شود.

🔷 روستاها و تأمین آب در سطح استان

• استان قم دارای ۱۹۰ روستا است که ۱۵۰ روستا تحت پوشش شرکت آب منطقه‌ای قم قرار دارند.
• بخش‌هایی از شهرک‌های صنعتی قم و محور قم-تهران، از آب چاه‌های علی‌آباد استفاده می‌کنند.

🟥 جمع‌بندی:

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان قم با اشاره به عقب‌ماندگی جدی قم در حوزه فاضلاب و مشکلات متعدد در تأمین آب شرب باکیفیت، خواستار همراهی مردم، شهرداری، صنعت و سایر نهادها برای عبور از این شرایط شد. وی تأکید کرد تحقق کامل سهم آبی استان، اصلاح شبکه فرسوده فاضلاب، و استفاده مؤثر از پساب‌ها، سه اولویت راهبردی در مدیریت منابع آبی قم هستند.