قم گویا – نوجوانانی که بدون اطلاع والدین خانه را ترک و راهی سرنوشت نامعلوم می­شوند با توجه به هنجارها و ارزشها و فرهنگ دینی، خانوادگی و اجتماعی ما به عنوان یک آسیب و مسئله اجتماعی مطرح است.
اگرچه در نگاه اول فرار پدیده فردی به نظر می­رسد ولیکن آسیب­هایی که در پی­ فرار بوجود می­آید منشا بسیاری از رفتارها و انحرافات اجتماعی می شود. از جمله پیامد­های فرار:

• لطمه و ضرر برای حیثیت و شرافت خانوادگی فرد و از دست دادن حمایت خانواده و مورد خشونت واقع شدن و طرد شدن از خانواده.
• اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر و محرک.
• از دست دادن سلامت­ِروان و مبتلا شدن به اختلالات­روانی مانند افسردگی احساس ناکامی و تهدید بهداشت اخلاقی و روانی در جامعه.
• تشکیل باند فساد و فریب سایر زنان و دختران و خودفروشی.
• و در صورت بازگشت به مدرسه و برخورد تحقیرآمیز گروه همسالان با وی، احتمال افت تحصیلی شدید و اختلالات روانی و افسردگی در وی خواهد شد.

در مجموع، فرار که خود معلول عوامل مختلف است می­تواند عامل بسیاری از آسیب­های اجتماعی دیگر شود­.
 
مورد کوتاه:
دختری ۱۵ساله درحالی که زانوهای خود را در بغل گرفته و باحالت غیرطبیعی در یکی از نیمکتهای پارک نشسته در مورد وضعیتش می­گوید:  فرزند ششم خانواده­ای نه نفره هستم. دیگر از بی­مهری آنان خسته شدم، خانواده­ام هیچ توجهی به من ندارند به صحبتهای من گوش نمی­دهند و همیشه مرا مورد سرزنش قرار می­دهند و تحقیرم می­کنند. برای رفتن به مکان­های مورد علاقه­ام همراهی­ام نمی­کنند و در هنگام مراجعت من به خارج از خانه به من سوء­ظن دارند که با پسران غریبه ارتباط دارم و به همین دلیل مرا کتک می­زنند و درحال حاضر از اینکه در خانه نیستم نگران نیستند و به دنبال من نمی­گردند در حالی که پنج روزی است که فرار کرده­ام.
دسته بندی عوامل موثر بر بروز مساله فرار در نوجوانان
در بررسی فرار نوجوان به جای نگاه مجرمانه به او باید به دید یک قربانی مطرح شود که عوامل متعددی در فرار او دخیل بوده است. نتایج بررسی فراتحلیلی بر روی تحقیقات انجام شده نشان می­دهد که مهمترین عوامل فردی موثر بر بروز مساله فرار نوجوانان شامل:
الف) عوامل فردی موثر بر فرار افراد

• رفتارهای تکانشورانه: فرد تصمیم­گیری­های آنی دارد که ممکن است منجر به پشیمانی شود و قادر به کنترل رفتارهای خویش نمی­باشد.
• مشکل در کسب هویت: همانگونه که در فصول قبل اشاره گردید چنانچه نوجوان به هر دلیلی  به هویت نیرومندی دست نیابد در جستجوی دستیابی به یک هویت کاذب و تجربه موقعیت­های پرخطر در بیرون از خانه خواهد بود.
• شتاب­زدگی در رسیدن به حل مساله.
• اختلال شخصیت نمایشی با هدف جلب حمایت عاطفی از سوی اطرافیان.
• دوستان ناباب وعشق­های کاذب ازطریق شبکه­های مجازی.
• تنوع طلبی: نوجوانی که بیش از اندازه تنوع­طلب است معمولا آتش مزاج، کنجکاو، بی­حوصله و تکانشی است، از این­رو به دنبال تجربه موقعیت­های جدید و نقص برخی قوانین است.
• اختلال افسردگی: کسی­که مبتلا به افسردگی است احساس غمگینی و نا امیدی را تجربه می­کند و نگرش منفی نسبت خود و اطرافیان پیدا می­کند معمولا به تبعات فرار کمتر توجه می­کند.

ب) عوامل خانوادگی موثر بر فرار افراد

• بالا بودن توقعات خانواده: برخی از خانواده­ها، توقعات غیر واقع بینانه و بیشتر از توان نوجوان را از او دارند از این­رو نوجوان قادر به هماهنگ و همسو شدن با انتظارات والدین نیست.
• طلاق عاطفی والدین: در این خانواده­ها روابط عاطفی سرد است و فرزندان خلا­های عاطفی را تجربه می­کنند.
• درگیر شدن نوجوان با والدین به دلیل مطرح شدن و بروز نیازهای جدید دوران بلوغ و بی­توجهی به شرایط حساس این دوران توسط خانواده و تبعیض بین فرزندان و سخت­گیری افراطی والدین که منجر به ایجاد خصومت و رفتارهای انتقام­جویانه در فرزندان می­شود نوجوان را به فاصله گرفتن فیزیکی و روانی از والدین ترغیب می­کند.
• بدرفتاری جسمی و عاطفی که منجر به فاصله گرفتن فرد از خانواده و در نهایت ترک خانواده می­شود.
• سابقه اعتیاد در یکی از اعضای خانواده.

ج) عوامل اجتماعی موثر بر فرار افراد

• دوستان و همسالان که آنها هم بلوغ و نوجوانی را می­گذرانند.
• تاثیر شبکه­های اجتماعی، ماهواره و استفاده نامناسب از وسایل ارتباطات جمعی

راهکارهای ارائه شده در زمینه کاهش و پیشگیری از بروز پدیده فرار

• نکته مهمی که والدین به آن باید توجه کنند قدرت آنها در نفوذ بر تصمیم­گیری فرزندشان است نه نفوذ بر کنترل کارهایش. از این­رو به والدین تاکید می­گردد ضمن ترسیم مرزبندی و ضوابط و اخلاقیات و ارزشها در خانواده همواره بر اجرای آن پایبند باشند.
• ایجاد بستر مناسب برای احساس امنیت و آرامش و درک متقابل فرزندان و والدین.
• تقویت اعتقادات دینی فرزندان در کودکی و نوجوانی.
• ایجاد سازگاری در محیط خانواده.
• نظارت جدی والدین نسبت به دوست­یابی فرزندان.
• برنامه­ریزی مناسب برای تنظیم اوقات فراغت مناسب برای نوجوانان و جوانان.
• تقویت اعتماد به نفس و ایجاد بینش نسبت به آسیب­ها­ی ناشی از فرار.
• آموزش به والدین در زمینه شناخت دوران بلوغ و نوجوانی.
• ارتباط عمیق بین والدین و مربیان و مشاورین مدارس تا ضمن آگاهی از مشکلات نوجوان، از مشاوره­های روان­شناختی و تربیتی و تحصیلی بهره­مند گردند.
• اداره مشاوره آرامش
• معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان قم