در دنیای پرغوغای مادّی، که جاذبه ها به سوی مادیت است، بر قلب و روح انسان زنگار می نشیند، زنگاری از غفلت و دوری از خدا که اگر با نیایش و عبادت برطرف نگردد، ممکن است روحانیت و معنویت را از وجود انسان برچیند و اینکه در روایات اسلامی نماز تشبیه به نهر آب پاکیزه ای شده که انسان در هر شبانه روز پنج بار خود را در آن شست وشو می دهد. اشاره به همین نکته است.

در میان عبادات «اعتکاف» ویژگی خاصی دارد و از جهاتی شبیه مراسم حج و احرام است که انسان را به جهاتی مملو از روحانیت و معنویت سوق می دهد. در محیط یک مسجد جامع سه روز مانده، روزه گرفتن و به عبادت پرداختن و در خودسازی کوشیدن و به غیر خدا نیندیشیدن، تحوّل عظیمی در روح انسان پدید می آورد که صفا و نورانیت آن بی نظیر است.

اعتکاف در قرآن

معنی لغوی اعتکاف به معنی حبس و توقف و رو کردن به چیز دیگری است. در قرآن کریم به کرات به مسئله اعتکاف پرداخته شده است اما خود کلمه اعتکاف بیان نشده بلکه مشتقات آن از جمله؛ مَعْکُوفً، یَعْکُفُونَ، الْعَاکِفُ،عَاکِفًا، الْعَاکِفِینَ،عَاکِفِینَ، عَاکِفُونَا استفاده شده است.

آیه ۱۲۵ سوره بقره، آیه ۱۸۷ سوره بقره، آیۀ ۲۵ فتح و آیات دیگری مانند؛ آیات ۹۰ سوره طه؛ ۱۳۸ سوره اعراف؛ ۵۱ تا ۵۳ سوره انبیا؛ ۶۹ تا ۷۴ سوره شعراء پیرامون اعتکاف وارد شده‌اند.

بهترین مکان برای اعتکاف

کعبه و پس از آن سایر مساجد همیشه بهترین پایگاه اعتکاف و بهترین مکان برای خلوت با معبود الهی است. این مکان‌ها بهترین مکان برای گشت زنی در کوچه پس کوچه‌های نفس و وجودتان است تا در آنجا با صاحب خانه خلوت کنی و سه روز با نماز و قیام، احیا و صیام، توبه و استغفار معتکف حریم بندگی صاحب خانه باشی.

پس از سه روز پالایش روح همانطور که امام صادق فرموده‌اند: «فِی التَّوْراهِ مَکْتُوبٌ یَا ابْنَ آدَمَ تَفَرَّغْ لِعِبادَتی اَمْلاءُ قَلْبَکَ غِنیً وَلا آکِلْکَ إِلی طَلَبِکَ وَعَلَیَّ اََنْ اَسُدَّ فاقَتَکَ؛ در تورات نوشته شده است: ای فرزند آدم! برای انجام عبادت من فراغتی به وجود بیاور تا من دل تو را از بی نیازی سرشار سازم و بدون اینکه تو طلب کنی، حاجتت را برآورده کنم و من خود را ملتزم می­دانم که حوائج تو را برطرف نمایم.»، حال آماده‌ای که حوائجت را درخواست کنی و چه زیبا به درخواستت پاسخ داده می‌شود.

اعتکاف، اقامت در مسجد برای مدتی مشخص و دست‌کم سه روز همراه با روزه است. در احادیث، بهترین زمان برای آن دهه سوم ماه رمضان دانسته شده است. همچنین امسال نیز همانند سالهای گذشته، مراسم اعتکاف در ایام البیض، یعنی روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ ماه رجب، در مساجد بزرگ قم برگزار می‌شود.

** ثبت نام ۱۸ هزار نفری معتکفین در قم

رئیس ستاد مرکزی اعتکاف کشور تعداد متعکفین استان طی این ایام در سال گذشته را ۱۴ هزار نفر برشمرد که امسال با اضافه شدن  ۱۲ مسجد، آمار قابل پذیرش مساجد به ۱۸ هزار نفر افزایش داشته است.

به گفته وی؛ از این تعداد ۱۰ هزار نفر از خواهران و هشت هزار نفر از برادران را شامل می شود.

رئیس ستاد اعتکاف کشور، ۱۸۸ سخنرانی و مداحی، برگزاری برنامه های فرهنگی، اخلاقی و فضایل و مناقب اهل بیت (ع)، برگزاری ۵۰۰ حلقه معرفت و ۴۷ حلقه قرآنی، برگزاری ۷۴ میز مشاوره پاسخگویی به سوالات شرعی و شبهات را تنها بخشی از برنامه ریزی مساجد در قالب برنامه های فرهنگی اعتکاف ذکر کرد.

تکیه ای با بیان اینکه مراسم افتتاحیه اعتکاف امسال با زیارت آل یاسین همراه است، گفت: مناجات شب و اعمال ام‌داوود در مراسم اعتکاف امسال برگزار و در برخی مساجد نیز نماز استسقا خوانده خواهد شد.

** اختصاص ۱۵ مسجد دانش آموزی و یک مسجد مادر و فرزند

وی با بیان اینکه ۱۵ مسجد دانش آموزی و یک مسجد مادر و فرزند نیز خواهیم داشت، گفت: ۴۰ درصد از ثبت‌نام کنندگان اعتکاف در استان قم شامل ۳ هزار و ۵۰۰ نفری از دانش‌آموزان دهه هشتادی تشکیل می دهند و ۳۴ درصد از افراد نیز تحصیلات دانشگاهی دارند.

سال گذشته در شهر مقدس قم ۳۸ مسجد میزبان ۱۴ هزار معتکف بودند و امسال نیز با وجود بیش از ۴۰ هزار متقاضی اعتکاف ۱۸ هزار نفر پذیرش شدند تا در ۵۰ مسجد مناسک عبادی اعتکاف را انجام دهند.