قم گویا – مسئله توسعه و نگهداری از فضای سبز، حرکتی است که نیازمند تلاش دو جانبه است، یعنی نه شهرداری و نه شهروندان به تنهایی از پس آن برنمی‌آیند؛ پس باید برای ساخت شهری سبز در چنین قرن رو به رشدی دست به دست هم دهیم.
درختان، گل‌ها، گیاهان آپارتمانی، سبزه و چمن‌ها، بوته‌ها و تمام گیاهان اطرافمان از مهم‌ترین منجیان بشر و جانداران هستند. زیبایی و ایجاد شور و نشاط در محیط، استفاده از آن‌ها به عنوان مواد غذایی سالم و همچنین جذب دی‌اکسیدکربن و انتشار اکسیژن از جمله فواید فضاهای سبز اطرافمان است.
امروزه با گسترش صنعت و تکنولوژی، زندگی بشر روز به روز بیشتر به سمت خطرات مختلف حرکت می‌کند؛ استفاده از غذاهای فوری ناسالم، افزایش آلودگی هوا و محیط توسط کارخانه‌ها و اتومبیل‌ها، افسردگی و خستگی ناشی از زندگی در شهرهای شلوغ و کار زیاد از مهم‌ترین این خطرات است که می‌توان فضای سبز را به عنوان درمان آن معرفی کرد.
افزایش فضای سبز در چنین قرن رو به رشدی می‌تواند ارمغانی برای دوری از خطرهای جانبی پیشرفت باشد. چرا که هرچه فضای سبز بیشتری در شهرها خودنمایی کند، ایجاد اکسیژن و تولید هوای مطبوع و پاکیزه بیشتر می‌شود، هرچند این دلیل بر استفاده بی‌رویه از اتومبیل‌ها و بی‌توجهی به آلودگی محیط نیست؛ همچنین با افزایش گیاهان و میوه‌ها، انسان بیش از پیش تشویق به خوردن غذاهای گیاهی و مواد غذایی سالم می‌شود.
فضای سبز، جزو قلمرو بسیاری از جانداران محسوب می‌شود؛ با توسعه و مراقبت از این فضاها می‌توان زندگی بسیاری از گونه‌های جانوری را حفظ کرد. جدا از این مسئله همه ما از نقش بسیار پررنگ گیاهان، گل‌ها، درخت‌ها و در مجموع فضای‌ ‌سبز، در زیباسازی و بخشیدن جلوه و شکوه به محیط باخبریم و می‌دانیم آرامش روحی و روانی‌ای که انسان با قرار گرفتن در دل چنین محیط‌هایی بدست می‌آورد، چنان اثربخش هست که در توصیه‌های روان‌شناسان به افراد افسرده قرار دارد.
حال که با چند مورد از فواید فضای سبز و اثرگذاری فراوان و مثبت این محیط‌ها در زندگی روزمره خود و دیگر جانواران باخبر شدیم، خوب است در توسعه و نگهداری از آن بکوشیم تا زمین را به محلی بهتر برای زندگی تبدیل کنیم. انسان‌ها با رعایت، مراقبت و همچنین ایجاد فضاهای سبز بیشتر، هرچند کوچک، می‌توانند سهم عظیمی در بهبود جریان زندگی خود و دیگران داشته ‌باشند.
با افزایش شهرنشینی و زندگی آپارتمانی، خانه‌های ویلایی با باغچه‌های کوچک و بزرگ و درختان کهن و سر به فلک کشیده بسیار کمتر به چشم می‌خورند. هرچند در کشورهای مختلف، مسئولین برای جبران این اتفاق اقدام به ایجاد پارک‌های جنگلی و مراقبت بیشتر از بوستان‌ها و جنگل‌ها کرده‌اند، اما وجود حتی یک باغچه بسیار کوچک در خانه چیز دیگری است؛ این همان اتفاقیست که از ناراحتی روحی و روانی افراد که ناشی از زندگی در آپارتمان‌های کوچک و بزرگ و کار مفرط است جلوگیری می‌کند و جلوه و زیبایی و روح تازه ای به خانه می‌بخشد.
قرار دادن چند گلدان کوچک و بزرگ آپارتمانی در تراس و محیط خانه راه‌حلیست که بسیاری از آن پیروی می‌کنند، اما راه‌حل کارآمدتری هم هست که بام سبز یا روف گاردن نامیده می‌شود.
بام سبز، بامی است که تمام و یا قسمتی از آن با پوشش گیاهی، درختان و کف‌سازی پوشانیده می‌شود. انتخاب انواع پوشش گیاهی وابسته به شرایط اقلیمی، میزان سایه‌اندازی و کیفیت آب بوده تا بتوان این پوشش را در تمام فصول حفظ کرد. به طور کلی روف گاردن به معنای پوشش گیاهی بر روی بام ساختمان است که موجب بهبود مصرف انرژی در ساختمان می‌شود و همچنین برای بهره‌مندی از فضای سبز در محیط جایگزین مناسبی است.
کاهش بار سیستم‌های خنک کننده، بهبود تنوع زیستی، طول عمر بالای بام، روشی برای لذت بردن و کیفیت هوا از جمله فواید ایجاد بام سبز است. بام سبز می‌تواند از قراردادن چند گلدان روی پشت‌بام آغاز و به اجرای باغ و فضاهای سبزی همچون پارک ختم شود.
شهر قم نیز در مسیر پیشرفت، کم‌کم خانه‌های ویلایی و حیاط دار را از دست می‌دهد و نیازمند همکاری مسئولین و شهروندان برای توسعه هرچه بیشتر و نگهداری از فضاهای سبز است و در این راه شهروندان علاوه بر حفظ پارک، بوستان و فضاهای سبز کوچک و بزرگ می‌توانند از روف گاردن استفاده کنند و از این طریق بیشترین منفعت را به خانواده خود برسانند.
با توجه به اینکه احداث فضای سبز شهری هزینه‌های زیادی به مدیریت شهری تحمیل می‌کند، به همین خاطر موضوع ایجاد فضای سبز پایدار با هزینه‌های کمتر مطرح شده است که می‌توان از آن جمله به بام سبز اشاره کرد. فضای سبز موجود در اختیار شهرداری قم اکنون بیش از ۲۴ میلیون مترمربع بوده که بیش از ۱۸ میلیون مترمربع مناطق سبز جنگلی و کمربند سبز است.
شهردار قم با اشاره به اهمیت توسعه فضای سبز در تلطیف هوای شهر قم و ایجاد شادابی و طراوت در شهروندان، در خصوص طرح بام سبز، گفت: در حال حاضر صدور پروانه ساخت و ساز در قم دچار بروکراسی و مراحل اداری است و اگر مرحله دیگری به آن اضافه شود و مانعی در پیش پای مردم قرار گیرد، کار درستی نیست، بنا بر طرح مذکور باید به صورت تدریجی و مرحله ای به اجرا گذاشته شود.
دکترسید مرتضی سقائیان نژاد تصریح کرد: بر اساس قانون ۲۰ درصد از مساحت ساختمان باید به فضای سبز اختصاص پیدا کند، ولی همین نیز رعایت نمی‌شود، و اگر مساله دیگری را به آن بیافزاییم به طور حتم قوانین روح خود را از دست خواهند داد و به همین علت باید پس از چندی که این موضوع به یک فرهنگ تبدیل شد، قانونی شود.
معاون خدمات شهری شهرداری قم نیز اظهار کرد: مردم همان گونه که درخرید ساختمان به سیستم نورپردازی آن توجه می‌کنند، باید به اصول زیست محیط زیستی رعایت شده در ساختمان مورد نظر خود نیز توجه نمایند، تا فرهنگ حفظ محیط زیست و فضای سبز در جامعه نهادینه شود.
سید امیر سامع در ادامه گفت: هر واحد ساختمانی که از مشخصه‌های زیست محیطی برخوردار باشد به آن پلاک محیط زیست تعلق می‌گیرد، و از سوی ارگان‌های مربوطه از جمله دستگاه‌های خدمات شهری، شهرداری و راه و شهرسازی مشوق‌هایی تعیین می‌شود.
درست است که در برخی موارد پیشرفت، خطرات زیان‌آوری برای جانداران زمین دارد اما از فواید بی‌شمار آن نیز نمی‌توان غافل شد، برای مثال بام سبز. هرچند به دلیل تغییر روند زندگی در بسیاری از مناطق فضاهای سبز را از دست داده‌ایم، اما شهروندان می‌توانند با این حرکت مفید بار دیگر سبزی را به خانه‌ها و شهر خود بیاورند.
مسئله توسعه و نگهداری از فضای سبز، حرکتی است که نیازمند تلاش دو جانبه است، یعنی نه شهرداری و نه شهروندان به تنهایی از پسان برنمی‌آیند؛ پس باید برای ساخت شهری سبز در چنین قرن رو به رشدی دست به دست هم دهیم.