شهروندان قمی مدت‌هاست برای رهایی از ترافیک شهری، امیدشان به بهره‌برداری از پروژه مترو است؛ پروژه‌ای که از سال ۱۳۹۰ اجرای آن در قم آغازشده و حدود ده سال از کلنگ زنی ساخت آن می‌گذرد.
بهره‌برداری از پروژه‌ مترو قم را تاکنون دلایلی همچون کمبود بودجه و تحریم‌ها به تأخیر انداخته است.
در اواخر فروردین‌ماه سال ۱۴۰۰ منصور درویشی مدیرعامل سازمان قطار شهری قم در حاشیه بازدید اصحاب رسانه از روند اجرای پروژه قطار شهری قم، از شتاب گیری روند اجرای پروژه خط یک مترو قم خبر داد و گفت: شهروندان قمی در سال ۱۴۰۰ سوار مترو می‌شوند.
اما اکنون در پایان ماه سوم از سال ۱۴۰۱ به سر می‌بریم و همچنان شهروندان قمی در انتظار تکمیل این پروژه و بهره‌برداری از آن هستند.
در طی این مدت بارها خبرهایی مبنی بر عمل کردن شهرداری قم به تعهدات خود درباره مترو شنیده‌شده است؛ اما به‌راستی مهم‌ترین علت عدم بهره‌برداری از این پروژه چیست؟
رایزنی در سطح ملی برای تأمین واگن
در اوایل سال ۱۴۰۱ شهردار قم در دیدار با آیت‌الله سید محمد سعیدی تولیت آستان مقدسه فاطمی و امام‌جمعه قم اعلام کرد: مقدمات پروژه مترو قم انجام‌شده و آماده تست گرم است و اکنون برای تأمین واگن در حال انجام هماهنگی در سطح ملی هستیم، هرچند برای تکمیل این پروژه باید از ظرفیت ریاست جمهوری و وزارت کشور استفاده شود.
وزیر کشور نیز در نهم دی‌ماه ۱۴۰۰ و در سفر رئیس‌جمهور و تعدادی از وزرا به قم، طی جلسه‌ای که در سالن جلسات دفتر شهردار قم برگزار شد، آخرین وضعیت پیشرفت طرح مترو قم را مورد بررسی قرار داد و گفت: برای تأمین واگن چند گزینه مطرح‌شده که این گزینه‌ها با دو هدف تأمین واگن برای تست گرم و حمل‌ونقل مسافر مطرح‌شدند.
احمد وحیدی به پنج گزینه مطرح‌شده برای تأمین واگن متروی قم اشاره کرد و افزود: برخی گزینه‌ها سهل الوصول‌تر و برخی دیگر پایدارتر هستند.
وی ادامه داد: پس از مطرح‌شدن این ۵ گزینه، قرار شد طی دو سه هفته آینده انواع مسائل آن‌ها را بررسی کنیم و در نهایت به نتیجه برسانیم.
اما همچنان این مشکل برطرف نشده و همین مسئله یکی از علل عمده عدم تکمیل و راه‌اندازی این پروژه در استان محسوب می‌شود و گویی از سوی وزارت کشور و ریاست جمهوری نیز همچنان اقدامی در جهت رفع این مشکل که بزرگ‌ترین مانع برای راه‌اندازی این پروژه است، صورت نگرفته است.
شهرداری به تعهدات خود در مترو عمل کرده است
مدیرعامل سازمان قطار شهری شهرداری قم در جلسه کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر قم  که در محل کارگاه دپو مترو قم برگزار شد، گفت: ما به‌عنوان شهرداری قم کار خودمان را انجام داده‌ایم، اما بعضی امور در حیطه اختیارات ما نیست، مانند تأمین واگن و مشکلات ایجادشده در قرارداد با شرکت پوژن چین که سال‌هاست حل‌نشده و هنوز واگنی در اختیار شهر قم قرار نگرفته است.
منصور درویشی همچنین مشکلات اجرای پروژه مترو از سال ۹۸ را مورد بررسی قرار داد و بیان کرد: باید به محدودیت‌هایی که تا قبل از سال ۹۸ در پروژه مترو بوده از قبیل مشکلات قراردادی که با پیمانکار داشتیم و شروع همه‌گیری کرونا توجه داشته باشیم.
وی از پیشرفت ۹۵ درصدی ایستگاه شهید مطهری خبر داد و افزود: ایستگاه میدان کشاورز  با توجه به مشکلات تملکی، حدود ۸۷ درصد پیشرفت دارد؛ قرار بود سال گذشته تست گرم مترو با یک خط ریلی انجام شود و در حال حاضر دو خط ریلی مسیر آماده‌شده است.
مدیرعامل سازمان قطار شهری شهرداری قم اظهار داشت: فاز یک خط A که ۸/۱۴ کیلومتر بوده حدود ۲ کیلومتر تونل تکمیل‌نشده دارد و فاز اول تعداد ۶ ایستگاه داریم که ۲ ایستگاه مسافرگیر بوده و امیدواریم بحث پله‌برقی و آسانسور نیز زودتر حل شود.
وی اضافه کرد: فاز ۲ خط  A  نیز از سال گذشته بحث بازنگری طرح آن را شروع کردیم و تلاش داریم مشکلات اجرایی و طراحی فاز یک را در فاز ۲ برطرف کرده و باید بدانیم یکی از مشکلات کلی مترو در سطح کشور کپی‌برداری شهرها از همدیگر است.
درویشی در ادامه هزینه ساخت هر ایستگاه مترو را ۳۵۰ الی ۴۰۰ میلیارد تومان اعلام و عنوان کرد: برای تأمین هزینه‌های ساخت و نگهداری ایستگاه‌ها، طرح احداث ایستگاه‌ها را به‌صورت TOD (مجتمع ایستگاهی) در دستور کار داده و سعی در استفاده از ظرفیت‌های شهر قم داریم.
وی خاطرنشان کرد: با وجود حل نشدن مشکلات قراردادی، فاز یک با دو خط ریلی به‌علاوه ریل سوم (ریل برق‌رسان) در صورت برطرف شدن مشکل ناوگان آماده تست گرم بوده و در مورد خط B  مترو نیز بیش از ۵۰ درصد مطالعات انجام‌شده است.
حالا شهروندان قمی همچنان منتظرند تا ببینند چه زمانی موانع پیشرو این پروژه برطرف می‌شود و این پروژه به بهره‌برداری می‌رسد تا کمی از مشکلات ترافیکی قم به‌وسیله آن مرتفع شود.