به گزارش قم گویا به نقل از روابط عمومی حوزه هنری استان قم،‌ روز یکشنبه ۲۵ مهر ماه ۱۴۰۰ نشست «بررسی راهکارهای مردمی حمایت از ملت افغانستان در دوران سلطه طالبان» با حضور محمد علی روزبهانی رئیس حوزه هنری استان قم، جواد موگویی مستندساز ایرانی، سرباز روح‌الله رضوی و سید علی‌رضا صالحی از فعالان فرهنگی افغانستان و کشمیر و جمعی از مهاجرین افغانستانی و علاقمندان به مباحث روز افغانستان در سالن آسمان حوزه هنری قم برگزار شد.
در ابتدای نشست رئیس حوزه هنری استان قم در سخنانی به هدف برگزاری این جلسه اشاره کرد و گفت: حوزه هنری قم در حد بضاعتی که دارد به این موضوع می‌پردازد. انشالله جلساتی از این دست، اتفاق مستمری باشد و فضایی ایجاد کند برای گفتگو بین دوستان افغانستانی، پاکستانی، عراقی و ایرانی. ما در ایران در کنار برادران افغانستانی‌مان بزرگ شدیم، ‌برادران و خواهرانی که همت و استعدادشان مثال‌زدنی‌ست. و امروز این جلسه را بخاطر بررسی ستمی که این روزها بر آنها می‌رود ترتیب داده‌ایم.
در ادامه سید علیرضا صالحی فعال فرهنگی و مدنی افغانستانی درباره نگاه مردم افغانستان به مواضع رسانه‌ها در ایران گفت: «متاسفانه فضای سیاسی پیش‌آمده در ارتباطات میان دو کشور مانع تاثیرگذاری فعالیت‌های فرهنگی ایران در افغانستان شده‌است. شیعیان و تاجیک‌ها که خود را متعلق به فضای فرهنگی ایران می‌دانند امروز از موضع برخی رسانه‌ها و اشخاص در ایران دلخور هستند و حتی نسبت به سیاست‌های ایران در قبال افغانستان بدبین شده‎اند. آنچه باعث تخریب فضای مثبت مهاجرین و ایران شده رویه‌های ضد مردمی اتخاذ شده توسط رسانه‌هاست.
روزبهانی در پاسخ به این سخنان اظهار داشت: تلاش این است که همگرایی دو ملت به سمت فضای فرهنگی باشد اما مسائل در بعضی جاها پیچیده‌تر از آن است که فکر می‌کنیم. از مرز ایران که وارد افغانستان می‌‎شویم،‌مسئله نخست، مسئله‌ی امنیت می‌شود و هر اتفاق و رویکردی از این منظر دیده می‌شود. یک نکته‌ای هم که در این سال‌ها مغفول مانده است، اختصاص بودجه‌ای برای کار فرهنگی درباره مهاجرت و مهاجران ساکن ایران است.
همچنین سرباز روح الله فعال فرهنگی جهان اسلام در خصوص فضای امنیتی ایجاد شده گفت: مقصر این دلخوری پیش آمده در نزد مردم افغانستان، جمهوری اسلامی نیست، همه‌ی ما در یک معرکه امنیتی افتاده‎ایم. نیروی امنیتی حرف و نگاه خودش را دارد که البته با نیروی فرهنگی متفاوت و گاه متعارض است. به هر حال ایران با افغانستان ۹۵ کیلومتر مرز زمینی دارد و مسئله تامین امنیت ملی و منافع ملی بر هر نگاه و رویکردی حاکم می‌شود. شاید ما نیازمند بازتعریف امنیت و منافع ملی هستیم.
وی در ادامه افزود: در مورد طالبان و داعش نگاه، نگاه تفاوت شیعه و سنی نیست، بلکه فصل ایران با آنها بحث اسلام‌گرایی تمدنی‌ست. اگر دیدگاه گروهی اسلام‌گرا دیدگاه تمدنی نباشد از نظر ما اسلامی نیست. بسته‌ی اسلام تمدنی در بستر وحدت ایجاد می‌شود. سوء برداشت از وحدت و تقریب باعث اختلافات منطقه‌ای و گروه‌های تندرو با نگاه تمدنی شده‌ا‌ست. به نظرم شدیدا باید به سمت این مسیر و وحدت میان ملت‌ها پیش رفت. این رویکرد است که برای جمهوری اسلامی عمق امنیت و منافع ملی راهبرردی ایجاد می‌کند.
جواد موگویی نیز در ابتدای سخنانش، در شرح دلیل سفرش به افغانستان گفت: «من به دنبال این بودم که ببینم آیا تصویری که از افغانستان از سوی برخی رسانه‌ها و اشخاص شکل گرفته کربلایی دروغین است؟ آیا تصویری که از ایران برای مهاجران افغانستانی شکل می‌گیرد درست است؟ آیا سیاست ایران و نسبت جمهوری اسلامی در قبال وقایع افغانستان سیاست درستی است؟
وی در ادامه افزود« من یک سفر ۲۰ روزه به افغانستان داشتم و در طول این ۲۰ روز کابل، هرات و پنجشیر را دیدم. و سعی کردم ببینم در میدان چه خبر است و گزارش‌هایم را فارغ از تحلیل ارائه کردم. حقیقت این است، طالبانی که امروز در افغانستان با آنها روبرو هستیم جمعیتی همگون نیست. طالبان در افغانستان ۴ دسته هستند. یک دسته اشخاصی هستند که با بدیهی‌ترین مسائل تمدنی غریبه هستند. دسته دوم کسانی که در ایران حضور دشتند و زندگی کرده‌اند و در شهرهای مختلف ایران کار کرده‌اند. دسته سوم که معمولا سنی زیر ۳۰ سال دارند طلاب و دانشجویانی هستند که در زاهدان طلبه بوده‌اند و و تیپی فرهیخته دارند و اهل بحث و نظر هستند. و دسته چهارم بزرگان طالبان هستند که در زندان‌ها امریکا زندانی بوده‌اند.
موگویی خاطر نشان کرد: آنچه در هرات از مردم دیدم و شنیدم آن چیزی نبود که در کابل دیدم. در کابل نگاه مردم این است که طالبان متحجر هستند و تنفر از آنها در میان مردم بسیار است اما چنین نگاهی را در هرات ندیدم.
این مستند ساز در مورد جو حاکم در برخی رسانه‌ها گفت: متاسفانه فضایی که علیه ایران ایجاد شد، فضای نفرت افکنی‌ست. اینکه ایران چشم بر روی اتفاقات افغانستان بسته است. این ترور شخصیتی که در قبال جمهوری اسلامی اتفاق افتاد که ایران بخاطر امنیت ملی خود، چشم بر نسل‌کشی و جهاد انکاح بسته است. مسئله این است که من در پنجشیر و دیگر نقاط افغانستان، مدارکی دال بر این اتفاقات نیافتم. بله در افغانستان غیر نظامیان هم کشته شده‌اند اما اینکه نسل کشی بوده، خیر نبوده. اینکه جهاد انکاح خانه به خانه بوده، ‌خیر نبوده‌است. البته که من مدعی نیستم یافته‌های من کامل است اما من بالاخره آنچه را دیده‌ام روایت می‌کنم.
جواد موگویی تصریح کرد: اینکه سوال می‌شود آیا طالبان تغییر کرده؟ بر اساس مشاهدات من، بله تغییر کرده. اینکه آیا این تغییر مبنایی‌است؟ به نظرم من خیر مبنایی نیست. وقتی از طالبان درباره رفتارهای گذشته‌شان می‌پرسیم جواب می‌شنویم که ما آن موقع سواد و آگاهی نداشتیم. اما اینکه ایا آنها به حقوق بشر اعتقاد دارند، جواب من خیر است. اما طالبان رسانه را فهمیده‌اند. مسئله این است که طالبان آمده‌اند که حکومت کنند و تغیراتی در رفتارشان داده‌اند اما این تغییر مبنایی نیست.
وی در پایان سخنانش اظهار کرد: امروز برداشت من از رویکرد ایران در قبال طالبان این است که طالبان واقعیت امروز منطقه است و باید آن را مدیریت کرد. اما درباره اینکه چطور این مدیریت صورت بگیرد اختلاف نظر وجود دارد. اینکه امروز بگوییم که طالبان جنش اصیل منطقه است اشتباه است اما در مقابل برخی ادعاهایی هم که تنها با هدف نفرت افکنی از طالبان مطرح می‌شود، دروغ است.
در ادامه حاضران به گفتگو با سخنرانان پرداختند و مسائلی از جمله؛ راهکارهای کمک به مردم افغانستان، مسئله فقر و گرسنگی و فاجعه انسانی که ممکن است با فرا رسیدن فصل سرما تشدید شود، مطرح و مورد تاکید قرار گرفت.